ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံသား မိုက္ကယ္အဲရစ္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ ျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ မရွိဟု ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဥာဏ္ဝင္းက စကၤာပူတြင္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၈ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ မိုက္ကယ္အဲရစ္သည္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဤေျပာၾကားခ်က္သည္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ပါဝင္သည့္ အခ်က္ကို ထင္ဟပ္ခ်က္ တရပ္သာ ျဖစ္သည္။
အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္ မူမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္) အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ျခင္းဆိုင္ရာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမတ ေရြးေကာက္ခံခြင့္ အခန္းမွာကဲ့သို႔ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒ ေနာက္ဆံုးမူၾကမ္းတြင္ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိပါက ဦးဥာဏ္ဝင္း၏ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားသို႔ ေျပာၾကားခ်က္သည္ ထိုႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တကမၻာလံုးသို႔ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ား ျဖစ္ေစလိမ့္မည္။
အဆိုပါ ရွိသည္ဟု ဆိုေနေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ မပါရွိပါ။ ဦးဥာဏ္ဝင္း သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ရည္ၫႊန္း ေျပာၾကားေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု က်ေနာ္ ထင္ပါသည္။ အဆိုပါ ဥပေဒ ပုဒ္မ။ ၇၄(၁)(က) တြင္ ဤသို႔ ဆိုထားသည္။ “ႏိုင္ငံျခား အစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူ ေစာင့္ေရွာက္ရိုေသသူ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သူေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း၊ ခံစားရေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေက်းဇူး ခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသူ သို႔တည္းမဟုတ္”။ ဤကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ထုိအခ်ိ္န္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျမာက္အျမား ရွိေနၾကေသာ ဗမာတိုင္းရင္းသား မဟုတ္သည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အထူးသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခ်ိန္တြင္ ရွိေနၾကေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံသားမ်ားကို ရည္ၫႊန္းသည္ဟု က်ေနာ္ထင္ပါသည္။ သူတို႔သည္ အိႏၵိယ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ မူလအိႏၵိယ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ၁၉၈၉ ေမလ ၃၁ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားသည္။ ဤဥပေဒသည္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ၿပီး ပုဒ္မ ၁ဝ (င) အျဖစ္ ပါရွိသည္။ အလားတူပင္ အဆိုပါ ကန္႔သတ္ခ်က္ အပိုဒ္သည္ ၃ စက္တင္ဘာ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က ၿပီးဆံုးသြားသည့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံက ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္ မူမ်ားတြင္လည္း အခန္း ၄ အပိုဒ္ ၃၃ တြင္ ပါရွိသည္။ ျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ ထုိအပိုဒ္ခြဲ ၂ ခုကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမတေရြးအျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံျခင္း အခန္းတြင္ ပါရွိသည့္အတိုင္း ထပ္မံ တင္းၾကပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားလိုက္ဘြယ္ ရွိပါသည္။ ထုိသမတ အခန္း၌ အခန္း ၃ ပုဒ္မ ၄ တြင္ ဤသို႔ ဆိုထားသည္။ “ႏိုင္ငံေတာ္သမတ ကိုယ္တိုင္ႏွင့္ သူ၏မိဘမ်ား၊ သားသမီးမ်ား ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ဘက္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ တရပ္၏ ေက်းဇူးသစၥာကုိ ခံသူ၊ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္တခု၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရတရပ္၏ လက္ေအာက္ခံေသာ္လည္းေကာင္း မျဖစ္ေစရ။ ထုိ႔ျပင္ ထုိသူတို႔သည္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစား ခြင့္မ်ားကို ခံစားခြင့္ရွိသူ မျဖစ္ေစရ”။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒ မူၾကမ္းသည္ အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္ မူမ်ားကို အေျခခံ ေရးဆြဲသည္ ဆိုျခင္းမွာ အလြန္ပင္ ျဖစ္ႏိုင္ဘြယ္မရွိဟု ယူဆပါသည္။
၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္ကို အေၾကာင္း ၃ ခုျပ၍ ပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ တခုမွာ မိုက္ကယ္အဲရစ္ႏွင့္ လက္ထပ္ထားျခင္းကို အေၾကာင္းျပ၍ ပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ သူမသည္ “ယူႏိုက္တက္ ကင္းဒမ္း ႏိုင္ငံတြင္ အကန္႔အသတ္မရွိ ေနခြင့္ ရရွိထားသည္။ မဲေပးခြင့္မွအပ ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံသားတဦး ခံစားခြင့္ရွိေသာ အျခား ေက်းဇူးခံစားခြင့္ အားလံုးကို ခံစားခြင့္ရွိသူ ျဖစ္သည္။” (ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနႏွင့္ ေဒသတြင္း အခန္းက႑ - ဗိုလ္မႉးႀကီး လွမင္း စာ ၅၃၊ ၂၈ ႀကိမ္ေျမာက္ တည္းျဖတ္ျခင္း၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ)။ အကယ္၍သာ ထိုအခ်ိန္က သူတုိ႔အေနႏွင့္ ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့မည္ ဆိုပါက ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံတြင္ အၿမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ ရထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတဦး ျဖစ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ အေနျဖင့္ မဲေပးခြင့္အျပင္ အျခားႏိုင္ငံသားတဦး ခံစားခြင့္ရွိေသာ အခြင့္အေရးမ်ား မရရွိႏိုင္ပံု စာရင္းရွည္ႀကီး တခုကို ရရွိပါလိမ့္မည္။ သူမသည္ ေဒသႏၱရဆိုင္ရာ၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ မဲေပးခြင့္ မရွိ၊ အဆိုပါ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတဦး အေနျဖင့္လည္း ဝင္ေရာက္ ေရြးေကာက္ခံပိုင္ခြင့္ မရွိ၊ ေဒသႏၱရႏွင့္ ဗဟုိအစိုးရ ရံုးဌာနမ်ားတြင္ အၿမဲတမ္း ဝန္ထမ္းအျဖစ္လည္း ခန္႔ထား ခံပိုင္ခြင့္မရွိ၊ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္မရွိ၊ ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ အျခားလံုျခံဳေရး ေအဂ်င္စီမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ မရွိ၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ၿဗိတိသွ် ေကာင္စစ္ဝန္ ရံုးမ်ား၏ အကာအကြယ္ႏွင့္ ကူညီမႈကုိ ရယူခံစားပိုင္ခြင့္ မရွိ။ ထုိ႔ျပင္ သူမ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္တြင္ ဗီဇာမပါဘဲႏွင့္ အျခား ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခြင့္လည္း မရွိပါ။ လူမႈဖူလံုေရး ခံစားခြင့္၊ ေဆးဝါး ကုသခြင့္၊ ပင္စင္ အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္တို႔အျပင္ အျခား ဆက္ႏြယ္ေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္က ေပးအပ္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ယူေကတြင္ ေနထိုင္သည့္ “ႏိုင္ငံျခားသား” တဦး မခံစား မရယူႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရး တပံုတေခါင္းႀကီး ရွိပါသည္။ ကန္႔သတ္ခ်က္ မ်ားစြာ ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဘဏ္စာရင္း ဖြင့္ျခင္း၊ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ “အမ်ဳိးသားစုေငြ” ဆိုသည့္ အမ်ဳိးအစားမ်ားအတြက္ “ႏိုင္ငံျခားသား” မ်ားအေပၚ ေနာက္ထပ္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ကန္႔သတ္ ေဖၚျပထားသည္တို႔လည္း က်န္ပါေသးသည္။
အမွန္စင္စစ္ ဤကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ယူေက အာဏာပိုင္မ်ားက သာလွ်င္ တိတိက်က် ေျပာဆိုႏို္င္ပါလိမ့္မည္။ အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ယူေကႏိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားခဲ့ပါက မည္သည့္ အခြင့္အေရး၊ ေက်းဇူး ခံစားခြင့္တို႔ကို ရယူခံစားခြင့္မရွိ ဆိုသည္ကို သံသယျဖစ္ပါက ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ား အေနျဖင့္ ယူေက အာဏာပိုင္မ်ားသို႔ ထုိကဲ့သို႔ေသာ အခ်က္မ်ားကို ရွင္းလင္း ေဖၚျပေပးပါရန ္ေမးျမန္းသင့္ပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မည္သည့္အခ်ိန္ကမွ် ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္အတြက္လည္း ေလွ်ာက္ထားခဲ့ျခင္း မရွိ၊ သူမ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အျဖစ္ကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ခဲ့ျခင္း မရွိ၊ သူမ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ကိုသာ ကိုင္ေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္ဟု က်ေနာ္ နားလည္ထားပါသည္။ ယခု ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ သူမ၏ ယူေကႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ယူေက အာဏာပိုင္မ်ားကသာ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ ေဖၚျပေပးႏိုင္ပါသည္။ သူမသည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတ္လမွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္သာ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ သူမ၏ ယူေကႏိုင္ငံတြင္ အၿမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးသည္ ယခုရွိေသးသလား မရွိေတာ့ဘူးလား ဆိုသည္ကို က်ေနာ္ မေျပာတတ္ပါ။ သူမသာ ျပန္လာမည္ ဆိုပါက သူမကို အခ်ိန္မေရြး လက္ခံႀကဳိဆို ေနမည္သာ ျဖစ္သည္ဟုေတာ့ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ သူမအေနျဖင့္ ထံုးတမ္းစဥ္လာ လုပ္ေဆာင္စရာေလးေတြကိုေတာ့ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုပါေသးသည္။ ထိုအရာမ်ား အားလံုးသည္လည္း သူမအတြက္ေတာ့ စကၠန္႔ ၆ဝ ေလာက္ပင္ မၾကာႏိုင္ပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မုဆိုးမျဖစ္သည္မွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ကတည္းက ျဖစ္သည္။ ယူေကႏိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားရန္ စိတ္ဝင္စားေၾကာင္းလည္း မျပခဲ့။ ဤသို႔ျဖင့္ပင္ သူမကို သူမတခါမွ ရရွိခံစားခြင့္ မရွိခဲ့ေသာ ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံသားတဦး၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ား ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲ ေျပာဆိုေနျခင္းမွာ ရီစရာပင္ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္ အေရြးခံခြင့္မရွိဟု ပယ္ခ်ခဲ့သည့္ ေနာက္ အေၾကာင္းျပခ်က္ ၂ ခုမွာ သူမ၏ ရန္ကုန္ၿမ့ဳိ အမွတ္ ၅၄ တကၠသိုလ္ ရိပ္သာလမ္း အိမ္ၿခံဝင္းအတြင္း အၾကမ္းဘက္ သမားတဦးကို ခိုလံႈခြင့္ေပးခဲ့ျခင္းႏွင့္ ထုိအၾကမ္းဘက္သမားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ သူမ၏ အၿမဲတမ္း ေနရပ္လိပ္စာကို ေအာက္စဖို႔ဒ္ၿမ့ဳိ အမွတ္ ၁၅ ပတ္ခ္လမ္းဟု ေပးထားခဲ့ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္မ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းသည္ဟု ဆိုသည္။ ပထမအခ်က္သည္ ထုိဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ဝ(ဇ) ႏွင့္ ၿငိစြန္းၿပီး၊ ဒုတိယ အခ်က္သည္ ထုိဥပေဒ ပုဒ္မ ၈(ခ) ႏွင့္ ၿငိစြန္းသည္ဟု ဆိုသည္။ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ ယေန႔ကာလတြင္ သူမ၏ အၿမဲတမ္း ေနရပ္လိပ္စာ၊ သူမကို အတင္းအၾကပ္ ပိတ္ေလွာင္ ေနခိုင္းထားရာ ေနရာသည္ အမွတ္ ၅၄ တကၠသိုလ္ ရိပ္သာလမ္း ဆိုသည္ကို သံသယ ျဖစ္စရာ မလုိေတာ့ပါ။ ထုိ႔ျပင္ ထိုေနရာ၌ “အၾကမ္းဘက္သမားမ်ား” ကို ေနာက္ထပ္ ေတြ႔ျမင္ရရန္လည္း အလြန္ပင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းလွပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲဆႏၵေပးျခင္းကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္း မခံခဲ့ရပါ။ ယခု ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔တြင္လည္း ဆႏၵမဲေပးခြင့္ကို တားျမစ္ ပိတ္ပင္ျခင္းခံရရန္ အေၾကာင္း တစံုတရာ မရွိဟု ယူဆရပါသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ ခံပိုင္ခြင့္အတြက္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒသစ္တြင္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ ေဖၚျပထားရန္ လိုလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမူ လာမည့္ ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ အမ်ားစု မဲရပါက အတည္ျဖစ္လာမည့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသစ္ကို ျပဌာန္း အတည္ျပဳေပးႏိုင္မည့္ ေနရာသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒမူၾကမ္းတြင္ ေတြ႔ရွိရသည့္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ ေဖၚျပခ်က္မ်ား အတိုင္းပင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒတြင္လည္း သတ္မွတ္ ေဖၚျပထားလိမ့္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ကိုယ္၌ကမူ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပခ်ိန္တြင္ အာဏာ တည္ဦးမည္ မဟုတ္ပါ။
က်ေနာ့္ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္မွာ ဤသို႔ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးသည္ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားကို အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ လွည့္စားမိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး၏ စကားသည္ မည္သုိ႔ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္သည္ ဆိုသည္ကို ထုိ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးတို႔ နားမလည္ သေဘာမေပါက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ မည္သို႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္ ျဖစ္ေစ၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသစ္ မူၾကမ္းကို အမွန္တကယ္ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝေသာ အခါမွသာလွ်င္ ထိုျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
(ဤစာကို ေရးသားသူ ဒဲရက္တံုကင္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ် သံအမတ္ေဟာင္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ျမန္မာကြန္ရက္အဖြဲ႔ Network Myanmar တြင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္) (www.networkmyanmar.org)
ဒဲရက္တံုကင္ မဇၩိမ သတင္းဌာန မွ ရယူတင္ျပပါသည္။
အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္ မူမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္) အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္ျခင္းဆိုင္ရာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမတ ေရြးေကာက္ခံခြင့္ အခန္းမွာကဲ့သို႔ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ဥပေဒ ေနာက္ဆံုးမူၾကမ္းတြင္ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိပါက ဦးဥာဏ္ဝင္း၏ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားသို႔ ေျပာၾကားခ်က္သည္ ထိုႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တကမၻာလံုးသို႔ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ား ျဖစ္ေစလိမ့္မည္။
အဆိုပါ ရွိသည္ဟု ဆိုေနေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ မပါရွိပါ။ ဦးဥာဏ္ဝင္း သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒကို ရည္ၫႊန္း ေျပာၾကားေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု က်ေနာ္ ထင္ပါသည္။ အဆိုပါ ဥပေဒ ပုဒ္မ။ ၇၄(၁)(က) တြင္ ဤသို႔ ဆိုထားသည္။ “ႏိုင္ငံျခား အစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူ ေစာင့္ေရွာက္ရိုေသသူ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သူေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း၊ ခံစားရေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေက်းဇူး ခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသူ သို႔တည္းမဟုတ္”။ ဤကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ထုိအခ်ိ္န္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျမာက္အျမား ရွိေနၾကေသာ ဗမာတိုင္းရင္းသား မဟုတ္သည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အထူးသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခ်ိန္တြင္ ရွိေနၾကေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံသားမ်ားကို ရည္ၫႊန္းသည္ဟု က်ေနာ္ထင္ပါသည္။ သူတို႔သည္ အိႏၵိယ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ မူလအိႏၵိယ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ဤအပိုဒ္ကို ၁၉၈၉ ေမလ ၃၁ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားသည္။ ဤဥပေဒသည္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ၿပီး ပုဒ္မ ၁ဝ (င) အျဖစ္ ပါရွိသည္။ အလားတူပင္ အဆိုပါ ကန္႔သတ္ခ်က္ အပိုဒ္သည္ ၃ စက္တင္ဘာ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က ၿပီးဆံုးသြားသည့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံက ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္ မူမ်ားတြင္လည္း အခန္း ၄ အပိုဒ္ ၃၃ တြင္ ပါရွိသည္။ ျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ ထုိအပိုဒ္ခြဲ ၂ ခုကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမတေရြးအျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံျခင္း အခန္းတြင္ ပါရွိသည့္အတိုင္း ထပ္မံ တင္းၾကပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားလိုက္ဘြယ္ ရွိပါသည္။ ထုိသမတ အခန္း၌ အခန္း ၃ ပုဒ္မ ၄ တြင္ ဤသို႔ ဆိုထားသည္။ “ႏိုင္ငံေတာ္သမတ ကိုယ္တိုင္ႏွင့္ သူ၏မိဘမ်ား၊ သားသမီးမ်ား ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ဘက္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ တရပ္၏ ေက်းဇူးသစၥာကုိ ခံသူ၊ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္တခု၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရတရပ္၏ လက္ေအာက္ခံေသာ္လည္းေကာင္း မျဖစ္ေစရ။ ထုိ႔ျပင္ ထုိသူတို႔သည္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစား ခြင့္မ်ားကို ခံစားခြင့္ရွိသူ မျဖစ္ေစရ”။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒ မူၾကမ္းသည္ အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္ မူမ်ားကို အေျခခံ ေရးဆြဲသည္ ဆိုျခင္းမွာ အလြန္ပင္ ျဖစ္ႏိုင္ဘြယ္မရွိဟု ယူဆပါသည္။
၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခြင့္ကို အေၾကာင္း ၃ ခုျပ၍ ပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ တခုမွာ မိုက္ကယ္အဲရစ္ႏွင့္ လက္ထပ္ထားျခင္းကို အေၾကာင္းျပ၍ ပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ သူမသည္ “ယူႏိုက္တက္ ကင္းဒမ္း ႏိုင္ငံတြင္ အကန္႔အသတ္မရွိ ေနခြင့္ ရရွိထားသည္။ မဲေပးခြင့္မွအပ ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံသားတဦး ခံစားခြင့္ရွိေသာ အျခား ေက်းဇူးခံစားခြင့္ အားလံုးကို ခံစားခြင့္ရွိသူ ျဖစ္သည္။” (ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနႏွင့္ ေဒသတြင္း အခန္းက႑ - ဗိုလ္မႉးႀကီး လွမင္း စာ ၅၃၊ ၂၈ ႀကိမ္ေျမာက္ တည္းျဖတ္ျခင္း၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ)။ အကယ္၍သာ ထိုအခ်ိန္က သူတုိ႔အေနႏွင့္ ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့မည္ ဆိုပါက ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံတြင္ အၿမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ ရထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတဦး ျဖစ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ အေနျဖင့္ မဲေပးခြင့္အျပင္ အျခားႏိုင္ငံသားတဦး ခံစားခြင့္ရွိေသာ အခြင့္အေရးမ်ား မရရွိႏိုင္ပံု စာရင္းရွည္ႀကီး တခုကို ရရွိပါလိမ့္မည္။ သူမသည္ ေဒသႏၱရဆိုင္ရာ၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ မဲေပးခြင့္ မရွိ၊ အဆိုပါ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတဦး အေနျဖင့္လည္း ဝင္ေရာက္ ေရြးေကာက္ခံပိုင္ခြင့္ မရွိ၊ ေဒသႏၱရႏွင့္ ဗဟုိအစိုးရ ရံုးဌာနမ်ားတြင္ အၿမဲတမ္း ဝန္ထမ္းအျဖစ္လည္း ခန္႔ထား ခံပိုင္ခြင့္မရွိ၊ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္မရွိ၊ ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ အျခားလံုျခံဳေရး ေအဂ်င္စီမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ မရွိ၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ၿဗိတိသွ် ေကာင္စစ္ဝန္ ရံုးမ်ား၏ အကာအကြယ္ႏွင့္ ကူညီမႈကုိ ရယူခံစားပိုင္ခြင့္ မရွိ။ ထုိ႔ျပင္ သူမ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္တြင္ ဗီဇာမပါဘဲႏွင့္ အျခား ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခြင့္လည္း မရွိပါ။ လူမႈဖူလံုေရး ခံစားခြင့္၊ ေဆးဝါး ကုသခြင့္၊ ပင္စင္ အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္တို႔အျပင္ အျခား ဆက္ႏြယ္ေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္က ေပးအပ္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ယူေကတြင္ ေနထိုင္သည့္ “ႏိုင္ငံျခားသား” တဦး မခံစား မရယူႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရး တပံုတေခါင္းႀကီး ရွိပါသည္။ ကန္႔သတ္ခ်က္ မ်ားစြာ ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဘဏ္စာရင္း ဖြင့္ျခင္း၊ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ “အမ်ဳိးသားစုေငြ” ဆိုသည့္ အမ်ဳိးအစားမ်ားအတြက္ “ႏိုင္ငံျခားသား” မ်ားအေပၚ ေနာက္ထပ္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ကန္႔သတ္ ေဖၚျပထားသည္တို႔လည္း က်န္ပါေသးသည္။
အမွန္စင္စစ္ ဤကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ယူေက အာဏာပိုင္မ်ားက သာလွ်င္ တိတိက်က် ေျပာဆိုႏို္င္ပါလိမ့္မည္။ အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ယူေကႏိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားခဲ့ပါက မည္သည့္ အခြင့္အေရး၊ ေက်းဇူး ခံစားခြင့္တို႔ကို ရယူခံစားခြင့္မရွိ ဆိုသည္ကို သံသယျဖစ္ပါက ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ား အေနျဖင့္ ယူေက အာဏာပိုင္မ်ားသို႔ ထုိကဲ့သို႔ေသာ အခ်က္မ်ားကို ရွင္းလင္း ေဖၚျပေပးပါရန ္ေမးျမန္းသင့္ပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မည္သည့္အခ်ိန္ကမွ် ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္အတြက္လည္း ေလွ်ာက္ထားခဲ့ျခင္း မရွိ၊ သူမ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အျဖစ္ကိုလည္း စြန္႔လႊတ္ခဲ့ျခင္း မရွိ၊ သူမ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ကိုသာ ကိုင္ေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္ဟု က်ေနာ္ နားလည္ထားပါသည္။ ယခု ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ သူမ၏ ယူေကႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ယူေက အာဏာပိုင္မ်ားကသာ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ ေဖၚျပေပးႏိုင္ပါသည္။ သူမသည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတ္လမွ စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္သာ ေနထိုင္ခဲ့သည္။ သူမ၏ ယူေကႏိုင္ငံတြင္ အၿမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးသည္ ယခုရွိေသးသလား မရွိေတာ့ဘူးလား ဆိုသည္ကို က်ေနာ္ မေျပာတတ္ပါ။ သူမသာ ျပန္လာမည္ ဆိုပါက သူမကို အခ်ိန္မေရြး လက္ခံႀကဳိဆို ေနမည္သာ ျဖစ္သည္ဟုေတာ့ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ သူမအေနျဖင့္ ထံုးတမ္းစဥ္လာ လုပ္ေဆာင္စရာေလးေတြကိုေတာ့ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုပါေသးသည္။ ထိုအရာမ်ား အားလံုးသည္လည္း သူမအတြက္ေတာ့ စကၠန္႔ ၆ဝ ေလာက္ပင္ မၾကာႏိုင္ပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မုဆိုးမျဖစ္သည္မွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ကတည္းက ျဖစ္သည္။ ယူေကႏိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားရန္ စိတ္ဝင္စားေၾကာင္းလည္း မျပခဲ့။ ဤသို႔ျဖင့္ပင္ သူမကို သူမတခါမွ ရရွိခံစားခြင့္ မရွိခဲ့ေသာ ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံသားတဦး၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ား ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲ ေျပာဆိုေနျခင္းမွာ ရီစရာပင္ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္ အေရြးခံခြင့္မရွိဟု ပယ္ခ်ခဲ့သည့္ ေနာက္ အေၾကာင္းျပခ်က္ ၂ ခုမွာ သူမ၏ ရန္ကုန္ၿမ့ဳိ အမွတ္ ၅၄ တကၠသိုလ္ ရိပ္သာလမ္း အိမ္ၿခံဝင္းအတြင္း အၾကမ္းဘက္ သမားတဦးကို ခိုလံႈခြင့္ေပးခဲ့ျခင္းႏွင့္ ထုိအၾကမ္းဘက္သမားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ သူမ၏ အၿမဲတမ္း ေနရပ္လိပ္စာကို ေအာက္စဖို႔ဒ္ၿမ့ဳိ အမွတ္ ၁၅ ပတ္ခ္လမ္းဟု ေပးထားခဲ့ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္မ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းသည္ဟု ဆိုသည္။ ပထမအခ်က္သည္ ထုိဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ဝ(ဇ) ႏွင့္ ၿငိစြန္းၿပီး၊ ဒုတိယ အခ်က္သည္ ထုိဥပေဒ ပုဒ္မ ၈(ခ) ႏွင့္ ၿငိစြန္းသည္ဟု ဆိုသည္။ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ ယေန႔ကာလတြင္ သူမ၏ အၿမဲတမ္း ေနရပ္လိပ္စာ၊ သူမကို အတင္းအၾကပ္ ပိတ္ေလွာင္ ေနခိုင္းထားရာ ေနရာသည္ အမွတ္ ၅၄ တကၠသိုလ္ ရိပ္သာလမ္း ဆိုသည္ကို သံသယ ျဖစ္စရာ မလုိေတာ့ပါ။ ထုိ႔ျပင္ ထိုေနရာ၌ “အၾကမ္းဘက္သမားမ်ား” ကို ေနာက္ထပ္ ေတြ႔ျမင္ရရန္လည္း အလြန္ပင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းလွပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲဆႏၵေပးျခင္းကို တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္း မခံခဲ့ရပါ။ ယခု ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔တြင္လည္း ဆႏၵမဲေပးခြင့္ကို တားျမစ္ ပိတ္ပင္ျခင္းခံရရန္ အေၾကာင္း တစံုတရာ မရွိဟု ယူဆရပါသည္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ ခံပိုင္ခြင့္အတြက္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒသစ္တြင္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ ေဖၚျပထားရန္ လိုလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမူ လာမည့္ ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ အမ်ားစု မဲရပါက အတည္ျဖစ္လာမည့္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသစ္ကို ျပဌာန္း အတည္ျပဳေပးႏိုင္မည့္ ေနရာသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒမူၾကမ္းတြင္ ေတြ႔ရွိရသည့္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ ေဖၚျပခ်က္မ်ား အတိုင္းပင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒတြင္လည္း သတ္မွတ္ ေဖၚျပထားလိမ့္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ကိုယ္၌ကမူ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပခ်ိန္တြင္ အာဏာ တည္ဦးမည္ မဟုတ္ပါ။
က်ေနာ့္ နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်က္မွာ ဤသို႔ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးသည္ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားကို အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ လွည့္စားမိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူသည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး၏ စကားသည္ မည္သုိ႔ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္သည္ ဆိုသည္ကို ထုိ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးတို႔ နားမလည္ သေဘာမေပါက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ မည္သို႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္ ျဖစ္ေစ၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသစ္ မူၾကမ္းကို အမွန္တကယ္ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝေသာ အခါမွသာလွ်င္ ထိုျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
(ဤစာကို ေရးသားသူ ဒဲရက္တံုကင္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ် သံအမတ္ေဟာင္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ျမန္မာကြန္ရက္အဖြဲ႔ Network Myanmar တြင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္) (www.networkmyanmar.org)
ဒဲရက္တံုကင္ မဇၩိမ သတင္းဌာန မွ ရယူတင္ျပပါသည္။
Tags
သတင္းသုံးသပ္ခ်က္