မီးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရး ပညာေပး

မီးအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ ႏွင့္ မီးသတ္ဘူး အသံုးျပဳနည္း

နိဒါန္း

ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ ေန႔စဥ္ဘ၀တြင္ မီးသည္ မရိွမျဖစ္ လိုအပ္၏။ ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔သည္ မီးမရိွဘဲ အသက္ရွင္ ေနထိုင္ဘို႔ မလြယ္။ သို႔ေသာ္ ထိုမီးအေၾကာင္းမသိလွ်င္၊ ထုိမီးကို ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္သံုးစဲြျခင္း မျပဳလွ်င္ ၎သည္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔အား မ်ားစြာဒုကၡေပး၏။

ထို႔ေၾကာင့္ ထိုမီးအေၾကာင္း ဂဃနဏသိရန္၊ ထိုမီးကို ေသေသခ်ာခ်ာ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ရန္ ဤေဆာင္းပါးကို ေရးပါသည္။

ဤေဆာင္းပါးကိုဖတ္ၿပီးသည္ႏွင့္ သင္သည္ -

ü မီးဘာ့ေၾကာင့္ေလာင္ရသည္ ဆုိသည္ကို သိလာမည္။

ü ေလာင္တတ္ေသာ မီးအမ်ိဳးအစားမ်ားကို ခဲြျခားသိလာႏိုင္မည္။

ü မီးသတ္ဘူး အမ်ိဳးအစားမ်ားကို ခဲြျခားသိလာႏုိင္မည္။

ü မည္သည့္မီးအတြက္ မည္သည့္ မီးသတ္ဘူးကို သံုးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိလာမည္။

ü မီးသတ္ဘူးမ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာအလုပ္လုပ္ မလုပ္၊ စစ္ေဆးႏုိင္မည္။

ü အကယ္၍ မီးသတ္ဘူးခ်ိဳ႔ယြင္းေနလွ်င္ မည္သို႔လုပ္ရမည္ကို သိလာမည္။

၁။ မီးႀတိဂံ (Fire Triangle)

မီးေလာင္ရန္ အရာ၀တၱဳ သံုးမ်ိဳးလိုသည္။ ၎တို႔မွာ -

၁။ အပူ (Heat)
၂။ ေအာက္ဆီဂ်င္ (Oxygen)
၃။ ေလာင္စာ (Fuel) - တို႔ျဖစ္၏။

ဤသံုးမ်ိဳး ျပည့္စံုမွ မီးေလာင္ႏုိင္သည္။ ဤသံုးမ်ိဳး အနက္ တစ္ခုခု မရိွပါက မီးမေလာင္ႏိုင္။ သို႔အတြက္ မီးမေလာင္ႏိုင္ရန္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ မီးသတ္ရန္ ဤသံုးမ်ိဳးထဲမွ တစ္ခုခုကို ထုတ္ပစ္ရမည္။ အပူ၊ ေအာက္ဆီဂ်င္၊ ေလာင္စာ မည္သည္ကို ႏုတ္ပယ္ မည္နည္း။ ေလာင္ေနေသာ မီးကို ေလာင္စာႏႈတ္ယူဘို႔ ဆိုတာ မလြယ္။ ထုိအခါ ထိုမီးအား ေအာက္ဆီဂ်င္ ဆက္လက္ မရႏုိင္ေစရန္ ႀကိဳးပမ္း ရေပမည္။ သုိ႔မဟုတ္ ေရမ်ားပက္ျခင္းျဖင့္ အပူကိုၿငိမ္းေစရသည္။ ၎ကို မီးသတ္သည္ဟု ေခၚ၏။

ေရပက္ၿပီး အပူကို ေအးေစျခင္းျဖင့္ မီးၿငိမ္းေစျခင္းသည္ ကာဘြန္ေလာင္စာမ်ား (ဥပမာ - သစ္သား၊ စကၠဴ၊ အမိႈက္သရိုက္၊ အ၀တ္အထည္ စသည္) အား ၿငိမ္းသတ္ရန္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။

မီးျပန္႔ႏွံ႔ႏႈန္းေႏွးျခင္း၊ ျမန္ျခင္း၊ မီးအနည္း၊ အမ်ား ဆုိသည္တို႔မွာ အခ်က္အလက္မ်ားစြာေပၚ မူတည္ေနပါသည္။ ထိုအထဲတြင္ အေရးႀကီးဆံုးမွာ မီးေလာင္ေနသည့္ေနရာ၌ ေလာင္စာမည္မွ် ရိွေနသနည္း၊ (ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုရေအာင္) ေလတိုက္ေနသလား။ေပါက္ကဲြ ေစတတ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားရိွသလား စသည္တို႔သည္ အဓိက အခ်က္မ်ားျဖစ္ေပသည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ နည္းလွ်င္ မီးေလာင္တာ ေႏွးသည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ မ်ားမ်ားရေလ မီးေလာင္တာပိုျမန္ေလ။ ေလတိုက္လွ်င္ မီးကူးႏံႈးျမန္တာ ဤသေဘာ တရားျဖစ္၏။ မီးေလာင္ေစတတ္ေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ဥပမာ - စကၠဴ၊ သစ္သား၊ အ၀တ္အထည္ စသည္တို႔ မ်ားမ်ားရိွလွ်င္ မီးေလာင္တာမ်ားမည္။

သုိ႔ျဖစ္၍ မီးသတ္ျခင္း ဆိုသည္မွာ ျဖစ္ႏိုင္သည့္နည္းအားလံုးသံုးကာ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို အဆက္ျဖတ္ျခင္း၊ အပူကို ေလွ်ာ့ခ် ျခင္း၊ ေလာင္စာမ်ားကို သယ္ထုတ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ မီးသတ္ေရးအတြက္ ထိုနည္းမ်ားကို ေလ့လာရန္လိုသည္။
၂။ မီးပိရမစ္ (Fire Tetrahedron)
မီးေလာင္ရန္ ေအာက္ဆီဂ်င္၊ ေလာင္စာ၊ အပူတို႔အျပင္ ၎တို႔ကို ဆက္စပ္ေပး မည့္ တစ္ခုလည္းရိွေသး၏။ ၎ကို Chain Reaction ဟု ေခၚသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ဓါတ္ဆီလည္းရိွသည္။ ေလလည္းရိွသည္။ အပူလည္းရိွသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တို႔ကို မီးရိႈ႔ေပးမည့္ မီးပြားမရိွလွ်င္ မီးမေလာင္ႏိုင္။ ဤအခ်က္သည္ မီးကာကြယ္ေရးတြင္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ဥပမာ - ဓါတ္ဆီဆိုင္မ်ား၌ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ ေအာက္ဆီဂ်င္၊ အပူ ႏွင့္ ေလာင္စာတို႔ကို ေပါင္းကူးေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတြက္မီးေလာင္သည္။ သည္ကမၻာေပၚတြင္ ေလရိွေနသေရြ႔ကာလပတ္လံုး ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ ရိွေနမည္။ ဓါတ္ဆီဆိုင္ျဖစ္သည့္အတြက္ ေလာင္စာ ေသခ်ာေပါက္ရိွေနသည္။ ေနပူေနေတာ့ အပူဆိုတာလည္း ေရွာင္လဲႊလို႔မရ။ ရိွေနမည္။ ထိုအခါ မီးမေလာင္ရန္တားဘို႔ ထိုအရာမ်ားကို ေပါင္းစည္း မေပးမိရန္ တစ္ခ်က္သာရိွေတာ့၏။ ဤအရာကား ထိုပတ္၀န္းက်င္တြင္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် မီးပြားမျဖစ္ေပၚေစျခင္း ျဖစ္သည္။

၃။ အပူစီးျခင္း (Convection)

မီးေလာင္ျခင္းမွ အလြန္ပူေသာ ဓါတ္ေငြ႔၊ ေလပူမ်ားထြက္လာသည္။ ထုိအပူေငြ႔မ်ားမွာ သာမန္ေလထက္ ပိုေပါ့သျဖင့္ အေပၚ တက္သြားသည္။ ၎တို႔ထြက္သြားသည့္အတြက္ အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ေလမ်ား ထိုေနရာကို အစားထိုးရန္ ၀င္လာသည္။
ထိုအခါ မီးေလာင္လွ်င္ ေလတိုက္သည္ဆုိတာ ျဖစ္လာသည္။ အခန္းတြင္း၌မီးေလာင္သည္ ဆိုပါက အထက္သို႔တက္သြား ေသာ ေလပူမ်ားသည္ မ်က္ႏွာက်က္ႏွင့္ တိုးမိသည္။ ထိုအခါ ၎တို႔ထြက္ေပါက္ရွာသည့္အေနႏွင့္ မ်က္ႏွာက်က္တစ္ေလွ်ာက္ ပ်ံ့ႏံွ႔သြားသည္။ အခ်ိန္မီထြက္ေပါက္မရလွ်င္ မ်က္ႏွာက်က္ သို႔မဟုတ္ ထိုအနားတ၀ုိက္ ပစၥည္းမ်ားမွာ အလြန္ပူက်က္လာကာ (autoignition) အလိုအေလ်ာက္ မီးေလာင္ႏုိင္သည္။ ထိုအခါ ေလထြက္ေပါက္မရိွေသာ အလံုပိတ္အခန္းအတြင္း မီးေလာင္ ပါက မီးကူးအလြန္ျမန္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ အေဆာက္အအံုမ်ား စတင္ေဆာက္စဥ္ကတည္းက ထိုအခ်က္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားကာ ေလပူထြက္ေပါက္ (Mechanical Ventilation ducts) မ်ား ထားေပးရန္လိုသည္။

(ဓါတ္ေလွခါးရိွသည့္ အေဆာက္အဦမ်ားတြင္ မီးေလာင္သည့္အခါ ဓါတ္ေလွခါးကို လံုး၀မသံုးရ။ အေၾကာင္းမွာ ၂ ခ်က္ရိွသည္။ တစ္ခ်က္မွာ မီးေလာင္သျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ျပတ္သြားပါက ဓါတ္ေလွခါးအတြင္း ပိတ္မိေနမည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ဓါတ္ေလွခါး လိုဏ္ေပါက္အတြင္းမွ မီးခိုးမ်ား၊ ေလပူမ်ား အျပင္သို႔ ထြက္သြားႏုိင္သည္။)

၄။ အပူေလွ်ာက္ျခင္း (Conduction)

သံေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းကို တစ္ဖက္စြန္းမွ အပူေပးလုိက္ပါက အျခားတစ္ဖက္စြန္းပါ ပူလာသည္။ ဤသည္မွာ အပူသည္ အရာတၱဳ အထူးသျဖင့္ သတၱဳမ်ားအတြင္း ေလွ်ာက္ကူးသြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သံထည္မ်ားႏွင့္ေဆာက္လုပ္ထားေသာ အေဆာက္အဦမ်ားတြင္ မီးေလာင္ပါက မီးအပူသည္ သံထုပ္ေယာက္ ဒိုင္းျမားသို႔ ကူးသြားသည္။ ထုိမွတဆင့္ ၎တို႔ႏွင့္ ထိစပ္ေနေသာ ပစၥည္းမ်ားသို႔ ကူးသြားသည္။ ထုိပစၥည္းမ်ား အပူလြန္ကဲလာပါက အလိုအေလ်ာက္ မီးေလာင္ႏိုင္သည္။

မီးသတ္ရာတြင္ ဤသို႔ေသာနည္းျဖင့္ အပူမ်ားစီးမသြားေစရန္ သံေဘာင္မ်ားကို ၿဖိဳဖ်က္ခ်ရသည္။ သံထည္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ထိေနေသာပစၥည္းမ်ားကို အေ၀းသို႔ ေရႊ႔ထုတ္ရသည္။

၅။ အပူဟပ္ျခင္း (Radiation)

မီးဆိုတာ ေလာင္သည့္ေနရာမွာတင္ ပူတာမဟုတ္။ ၎ပတ္၀န္းက်င္သုိ႔လည္း အပူမ်ားျဖန္႔ထုတ္သည္။ ဤသည္ကို radiation ဟု ေခၚ၏။ ထို႔အတြက္ မီးေလာင္လွ်င္ ထုိပတ္၀န္းက်င္ရိွ အရာမ်ားပါ ပူလာသည္။ ၾကာလာလွ်င္ အလြန္ပူလာကာ အလို အေလ်ာက္မီးေလာင္ႏုိင္လာသည္။ သို႔အတြက္ မီးေလာင္လွ်င္ မီးေလာင္သည့္ေနရာတစ္ခုတည္းသာ မဟုတ္ဘဲ အနီးပတ္၀န္း က်င္ကုိပါ ဂရုစိုက္ရန္လုိသည္။
မီးေလာင္ေနသည့္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သစ္သားအိမ္မ်ားရိွပါက ထုိသစ္သား အိမ္မ်ား ကိုပါ ေရျဖန္း ေပးရန္လိုသည္။ အထူးသျဖင့္ သက္ငယ္ မိုးထားေသာ အိမ္မ်ားမွာ အလြန္ အႏၱရာယ္ မ်ားသည္။ ထိုေခါင္မိုးမ်ားေပၚသို႔ ေရႀကိဳျဖန္းထားရန္ လုိသည္။ အနီးပတ္၀န္းက်င္၌ ဆီတိုင္ကီမ်ားရိွပါကလည္း ထိုဆီတိုင္ကီမ်ားကို ေရျဖန္းရန္လိုသည္။ ထုိ႔အတူပင္ ေစ်းမ်ား၌ စာအုပ္ပံုမ်ား၊ အ၀တ္ပံုမ်ား စသည္တုိ႔ကို မီးမေလာင္မီ ေရႀကိဳျဖန္းထားရန္ လုိသည္။

၆။ မီးအမ်ိဳးအစား (Class of Fire)

မီးအမ်ိဳးအစားခဲြရာတြင္ တစ္ဖဲြ႔ႏွင့္တစ္ဖဲြ႔မတူပါ။ ISO (International Organization for Standardization) ကတစ္မ်ိဳး၊ NFPA (National Fire Protection Agency) က တစ္မ်ိဳး၊ Europe Standard ကတစ္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။

European Standard "Classification of fires" (EN 2:1992, incorporatiing amendment A1:2004) အရ မီးအမိ်ဳး အစား Class A, Class B, Class C, Class D, Class F ဟု ၅ မ်ိဳး ခဲြျခားႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္စံႏံႈးအရမူ Class A, Class B, Class C, Class D, Class K ဟု ျဖစ္၏။

ဥေရာပစံႏံႈး

Class A - သာမန္မီးေလာင္ႏိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ဥပမာ - သစ္သား၊ စကၠဴ၊ အ၀တ္အထည္၊ ပီဗီစီ၊ စကၠဴပံုး စသည္။

Class B - မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ အရည္၊ အခဲမ်ား၊ ဥပမာ - ဓါတ္ဆီ၊ ဆီ၊ ဗင္ဇင္း စသည္။

Class C - မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔မ်ား၊ ဥပမာ - သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔၊ ဗ်ဴတိန္း၊ ပရုိပိန္း စသည္။

Class D - မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ သတၱဳမ်ား၊ ဥပမာ - သံ၊ ဒန္၊ ေၾကး၊ မက္ဂနီဆီယမ္ စသည္။

Class F - ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္သံုးေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ဥပမာ - ဆီ၊ အဆီ စသည္။

မွတ္ခ်က္

မီး၀င္ေနေသာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားကို ဤမီးအမ်ိဳးအစားတြင္ ထည့္သြင္းမထားပါ။

အေမရိကန္စံႏံႈး

Class A - သာမန္မီးေလာင္ႏိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ဥပမာ - သစ္သား၊ စကၠဴ၊ အ၀တ္အထည္၊ ေကာက္ရိုး၊ စကၠဴပံုး စသည္။

Class B - မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ အရည္ႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႔မ်ား၊ ဥပမာ - ဓါတ္ဆီ၊ ဆီ၊ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔၊ ဗ်ဴတိန္း၊ ပရုိပိန္း စသည္။

Class C - မီး၀င္ေနေသာ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား၊ တစ္ခါတစ္ရံ ေရွာ့ျဖစ္တတ္သည္။ ၀ါယာမ်ား အပူလြန္ကဲတတ္သည္။

Class D - မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ သတၱဳမ်ား၊ ဥပမာ - သံ၊ ဒန္၊ ေၾကး၊ မက္ဂနီဆီယမ္ စသည္။

Class F - ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္သံုးေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ ဥပမာ - ဆီ၊ အဆီ စသည္။

၇။ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား (Definitions)

ဤေနရာတြင္ ကြ်န္ေတာ္က combustible ကို မီးေလာင္ႏိုင္ေသာ၊ flammable ကို မီးေလာင္ လြယ္ေသာဟု ဘာသာျပန္ပါမည္။

မီးေလာင္ရန္လိုေသာ အပူခ်ိန္ (flah point)	အရာ၀တၳဳတစ္ခုသည္ ဤအပူခ်ိန္မေရာက္မခ်င္း မီးမေလာင္ႏုိင္။ ဤအပူခ်ိန္ေရာက္လွ်င္ မီးထေလာင္မည္။
မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ အရည္ (combustible liquid)	flash point (မီးစဲြႏုိင္ေသာအပူခ်ိန္) ၆၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ႏွင့္ အထက္ရိွေသာ အရည္မ်ား။
မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ ပစၥည္း (Combustible material)	မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ္လည္း အလြယ္တကူ မီးမစဲြႏုိင္ေသာ အစိုင္အခဲ၊ အရည္၊ အေငြ႔။
မီးေလာင္လြယ္ေသာ အရည္ (flammable liquid)	flash point (မီးစဲြႏုိင္ေသာအပူခ်ိန္) ၆၀ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေအာက္ ရိွေသာ၊ အပူခ်ိန္ ၃၇.၇ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္တြင္ ေငြ႔ရည္ဖိအား ၂.၇၅ ဘားထက္ မေက်ာ္ေသာအရည္မ်ား။ မီးစဲြရန္ အလြန္လြယ္ကူေသာ အရည္မ်ားကိုေခၚသည္။ ဤအထဲတြင္ ေဆးသုတ္ရာတြင္ သံုးသည့္ သင္နာ (thinner)၊ ဓါတ္ဆီ၊ ခြ်တ္ေဆး စသည္တုိ႔ပါသည္။
မီးေလာင္လြယ္ေသာ ပစၥည္း (flammable material)	အလြယ္တကူ မီးေလာင္ႏုိင္ေသာ၊ မီးအားျပင္းေသာ၊ မီးကူးလြယ္ေသာ အရည္၊ အေင႔ြ၊ အစိုင္ အခဲ စသည္။ ဥပမာ - ဓါတ္ဆီ၊

ေအာက္တြင္ မီးေလာင္လြယ္ေသာ အရည္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားပါသည္။ Autoignition Temperature ဆိုသည္မွာ ထို အပူခ်ိန္ သို႔ေရာက္လွ်င္ အလိုအေလ်ာက္ မီးထေလာင္သည္ကို ဆိုလိုသည္။

နာမည္	Flash point	Autoignition Temperature
Acetone (အက္ဆီတုန္း)	−17 °C (1 °F)	465 °C (869 °F)
Biodiesel	>130 °C (266 °F)	-
Dimethyl ether	−41 °C (−42 °F)	235 °C (455 °F)
Diesel (ဒီဇယ္)	>62 °C (144 °F)	210 °C (410 °F)
Ethanol (အက္သေနာ)	12.8 °C (55.0 °F)	365 °C (689 °F)
Diethyl ether	−45 °C (−49 °F)	170 °C (338 °F)
Gasoline (ဓါတ္ဆီ)	<−40 °C (−40 °F)	246 °C (475 °F)
Jet fuel (ေလယာဥ္ဆီ)	>38 °C (100 °F)	210 °C (410 °F)
Kerosene (paraffin oil) (ေရနံဆီ)	>38–72 °C (100–162 °F)	220 °C (428 °F)
Methanol (မက္သေနာ)	11 °C (52 °F)	464 °C (867 °F)
Nitromethane	35 °C (95 °F)	-
Vegetable oil (canola) စားဆီ	-	327 °C (621 °F)[1]

မွတ္ခ်က္

မီးေလာင္ လြယ္ေသာ အရည္မ်ားသည္ အေငြ႔ပ်ံလြယ္သည္ ဆုိသည္ကိုလည္း မေမ့သင့္။ ထုိအေငြ႔မ်ားသည္လည္း မီးေလာင္လြယ္သည္။ ဥပမာ - ဓါတ္ဆီပံုးကို ဖြင့္ထားပါက ဆီပံုးအေပါက္၀မွ ဓါတ္ဆီေငြ႔မ်ား ေတာက္ေလွ်ာက္ ထြက္ေနမည္။ ဤအေငြ႔မ်ားအနီး မီးပြားက်ပါက မီးေလာင္ႏုိင္သည္။

၈။ မီးသတ္ဘူးအမ်ိဳးအစား (Type of Fire Extinguishers)

သိပ္မႀကီးေသာ မီးေလာင္ျခင္းမ်ားအတြက္သာ မီးသတ္ဘူးကို သံုးႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ မီးသတ္ဘူးျဖင့္ မီးကိုၿငိမ္းလိုက္ႏုိင္ျခင္း အားျဖင့္ မီးေသးကေလးမွ မီးႀကီးျဖစ္လာမည့္ အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္သျဖင့္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ မီးေတာက္ ေသးေသး ကေလးကို အခိ်န္မီ ၿငိမ္းသတ္ႏုိင္ပါမွ တစ္ရပ္ကြက္လံုး၊ တစ္ေစ်းလံုး၊ တစ္ၿမိဳ႔လံုး ျပာက်မည့္ အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္မည္။

မီးအမ်ိဳးအစားကို လုိက္၍သတ္ရန္ ေအာက္ပါ အတိုင္း မီးသတ္ဘူးအမ်ိဳးအစားမ်ား သတ္မွတ္ထား၏။


မီးသတ္ဘူးအမ်ိဳးအစားကို အေရာင္ျဖင့္ခဲြထားသည္။ အထက္ပါဇယားကိုၾကည့္ျခင္းျဖင့္ မီးသတ္ဘူးအမ်ိဳးအစား ၅ မ်ိဳး ရိွေၾကာင္း သိႏုိင္သည္။

က) မီးသတ္သည့္ ပစၥည္း - ေရ (Water) (အနီေရာင္)

ေရျဖင့္မီးသတ္ႏုိင္သည္မွာ Class A မီးအမ်ိဳးအစားသာျဖစ္၏။ အျခားမီးမ်ားကို ေရျဖင့္ၿငိမ္းသတ္လို႔မရ။ Class A မီးတြင္ သစ္သား၊ စကၠဴ၊ အ၀တ္ တို႔ပါေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၿပီ။ ဆီ၊ ဓါတ္ဆီ၊ လွ်ပ္စစ္မီးတို႔ကို ေရျဖင့္မသတ္ရ။ မီးၿငိမ္းသတ္ေသာအခါ မီးေတာက္ေပၚတည့္တည့္ ထိုးရမည္။ ေအာက္မွစၿငိမ္းသတ္ရမည္။ ၿပီးမွ အထက္ပိုင္းသို႔ ေရႊ႔သြားရမည္။

ခ) မီးသတ္သည့္ ပစၥည္း - ေရျမႈပ္ (Foam Spray) (အ၀ါေရာင္)

ထိုမီးသတ္ဘူး အတြင္း၌ ေရ ၉၃ ရာခိုင္ႏံႈး၊ ဓါတုပစၥည္း ၇ ရာခိုင္ႏံႈးပါသည္။ ၎တို႔ေပါင္းစပ္ရာမွ အျမႈပ္မ်ားျဖစ္လာသည္။ ဤမီးသတ္ဘူးကို Class A, Class B မီးအမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးတြင္ သံုးႏုိင္သည္။ အျခားမီးမ်ားအတြက္ သံုးလို႔မရ။ မီးေလာင္ ေနေသာ ေနရာႏွင့္ အနီးတ၀ိုက္ကို အျမႈပ္မ်ားျဖင့္ ဖံုးသြားသည္ထိ ျဖန္းေပးပါ။ ထိုအခါ မီးသည္ ျပင္ပေလႏွင့္ အဆက္ျပတ္ သြားသျဖင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္မရေသာေၾကာင့္ ဆက္လက္မေလာင္ႏုိင္ေတာ့ေပ။

ဂ) မီးသတ္သည့္ ပစၥည္း - ေပါင္ဒါမႈံ႔ (Dry Chemical Powder) (အျပာေရာင္)

ခ်က္ျပဳတ္သည့္ပစၥည္းမ်ားအား ေလာင္ေသာမီး Class F မွလဲြ၍ က်န္မီးအားလံုးကို သတ္ႏုိင္သည္။ မီးေလာင္ေသာ ေနရာႏွင့္ အနီးတ၀ိုက္ကို အမံႈ႔မ်ားျဖင့္ ဖံုးသြားသည္ထိ ျဖန္းေပးပါ။ ထိုအခါ မီးသည္ ျပင္ပေလႏွင့္ အဆက္ျပတ္သြားသျဖင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္မရေသာေၾကာင့္ ဆက္မေလာင္ႏုိင္ေတာ့ေပ။

မီးသတ္ေသာအခါ ဧရိယာတစ္ခုလံုး ၿခံဳၿပီး မျဖန္းပါႏွင့္။ မိမိႏွင့္အနီးဆံုးေနရာမွ စ၍ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း မီးအားလံုးၿငိမ္းသြားသည္ ထိ ေရွ႔တိုးၿပီး ျဖန္းသြားပါ။ သတိျပဳရန္မွာ ဤနည္းသည္ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို အဆက္ျဖတ္ကာ မီးသတ္ေသာနည္း ျဖစ္သျဖင့္ အမႈန္မ်ားျပယ္သြားၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္ျပန္ရသည္ႏွင့္ အလြန္ပူေနေသာ မ်က္ႏွာျပင္သည္ Autoignition ျဖစ္ကာ မီးျပန္ေလာင္ ႏုိင္ေသးသည္ ဆုိသည့္အခ်က္ျဖစ္၏။

လွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ ေလာင္ေသာမီးျဖစ္ပါက ေလာင္ေနေသာမီးအေပၚသုိ႔ တည့္တည့္ တိုက္ရိုက္ျဖန္းပါ။

ဃ) မီးသတ္သည့္ပစၥည္း - ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (Carbon dioxide) (အနက္ေရာင္)

Class B, Class D မီးမ်ားကို ၿငိမ္းသတ္ရန္ သံုးႏုိင္သည္။ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္သည္ ေလထက္ေလး၏။ ထိုအခါ သူေရာက္သြားေသာေနရာမွ ေအာက္ဆီဂ်င္အားလံုးကို ေမာင္းထုတ္လိုက္ျခင္းျဖင့္ မီးကိုၿငိမ္းႏိုင္သည္။ အထူးအားျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ ေၾကာင့္ ေလာင္ေသာမီးမ်ားအား ၿငိမ္းသတ္ရန္ အထူးသင့္ေတာ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ၎ဓါတ္ေငြ႔သည္ လွ်ပ္စစ္ မစီးႏုိင္၊ ပစၥည္းမ်ားကို မစားႏုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။

သုိ႔ေသာ္ ထမင္းဟင္းခ်က္သည့္ေနရာတြင္ေလာင္လွ်င္ မသံုးသင့္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဓါတ္ေငြ႔လႊတ္ရန္ မႈတ္ထုတ္လိုက္ ေသာ ဖိအားသည္ ဆီမ်ားကိုလြင့္စင္ေစကာ မီးကိုအလွ်င္အျမန္ ျပန္႔ေစေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ထိုမီးသတ္ဘူးကို သံုးရာ၌လည္း ေပါင္ဒါမႈံ႔ဘူးကဲ့သို႔ပင္ မိမိအနီးမွစကာ မီးသတ္ၿပီး ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေရွ႔တိုးသြားရပါမည္။

အထူးသတိျပဳရန္

ကာဗြန္ဒုိင္ ေအာက္ဆိုဒ္သည္ ေလထက္ေလးေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၿပီ။ သည့္အတြက္ သူရိွေနသည့္ ေနရာမွ ေလ အားလံုးကို ထုတ္ပစ္ ဘုိ႔ႀကိဳးစားမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျမေအာက္ခန္း၊ အလံုပိတ္ အခန္းမ်ားတြင္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္ဘူးႏွင့္ မီးသတ္ ေတာ့မည္ ဆုိပါ က ေအာက္ဆီဂ်င္ျပတ္မည့္ အေရးကိုပါ ထည့္ စဥ္းစားရမည္။ ေလမႈတ္သြင္း မထားေသာ အခန္း ျဖစ္ပါက ေအာက္ဆီဂ်င္ ၀တ္စံု ၀တ္ၿပီးမွသာ ၀င္ျဖန္းသင့္သည္။ မဟုတ္လွ်င္ ကိုယ့္ကိုယ့္ကိုယ္ သတ္သကဲ့သို႔ ရိွေခ်မည္။ ထိုမွ်သာမက အခန္းတြင္းရိွသမွ်လူ အားလံုးကိုလည္း အျပင္ထြက္ခိုင္းရမည္။

ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ဆိုင္ယာႏုိက္ သိုေလွာင္ထားေသာအခန္း၌ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ မီးသတ္ဘူးကို သံုးရန္ မည္သည့္ အခါမွ် မႀကိဳးစားပါေလႏွင့္။ ကာဘြန္ဒုိင္ ေအာက္ဆိုဒ္သည္ ဆိုင္ယာႏိုက္ႏွင့္ေပါင္းကာ ဟိုက္ၿဒိဳဂ်င္ ဆိုင္ယာႏုိက္ကို ထုတ္ေပး မည္။ ထိုဓါတ္ေငြ႔အနည္းငယ္မွ် ရႈမိရံုျဖင့္၊ တစ္ရိႈက္ႏွစ္ရိႈက္အတြင္း ေသႏုိင္သည္။ အထူးသတိထားပါေလ။

င) မီးသတ္သည့္ပစၥည္း - ဓါတုေဆးရည္ (အ၀ါေရာင္)

Class A, Class F မီးမ်ားကို ၿငိမ္းသတ္ရန္ သံုးႏုိင္သည္။ ထိုမီးသတ္ဘူးတြင္ ေရ ၉၀ ရာခိုင္ႏံႈးႏွင့္ ဓါတုေဆးရည္ ၁၀ ရာခိုင္ႏံႈး ပါသည္။ ထိုေဆးရည္မ်ားမွာ ဟင္းခ်က္ဆီႏွင့္ထိလုိက္လွ်င္ ဆပ္ျပာအျဖစ္ေျပာင္းသြားသည္။ ထုိအခါ ဆက္လက္မီးမေလာင္ ႏိုင္ေတာ့။ မီးသတ္ေဆးရည္အတြင္း ပါလာသည့္ေရက အပူခ်ိန္ကို ေလ်ာ့က်ေစသည္။ ထိုအခါ မီးၿငိမ္းသြားသည္။

၎ကို Class B, Class C, Class D မီးအတြက္မသံုးသင့္။ ဓါတုေဗဒဓါတ္ျပဳကာ အေျခအေနကို ပိုဆိုးသြားေစႏုိင္သည္။ လွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းမီးမ်ားတြင္လည္း ဓါတ္လိုက္တတ္သျဖင့္ မသံုးသင့္ပါ။

မီးသတ္ေသာအခါ ဆီေပၚသို႔ တုိက္ရိုက္ထုိးမခ်ပါႏွင့္။ ဆီမ်ားစဥ္ကုန္ၿပီး မီးျပန္႔သြားႏုိင္ပါသည္။ မီးေတာက္ကို ဦးစြာၿငိမ္းပါ။

ထိုေဆးရည္သည္ အယ္လ္ကာလီခပ္ျပင္းျပင္းပါ၏။ ထို႕ေၾကာင့္ သတိထား၍ ကိုင္တြယ္ပါ။ အေရျပား၊ မ်က္လံုးမ်ားႏွင့္ ထိခဲ့ ေသာ္ ေရမ်ားမ်ားျဖင့္ ေဆးပါ။ ပါးစပ္အတြင္း၀င္ခဲ့ေသာ္ ေရမ်ားမ်ားျဖင့္ေဆး၊ ပလုတ္က်င္း၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္၊ ထို႔ေနာက္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ျပပါ။

၉။ မီးသတ္ဘူးအား စစ္ေဆးျခင္း

မီးသတ္ဘူး လက္ထဲရိွေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း သည္အတိုင္း ပစ္ထားလို႔မရ။ မီးသတ္ဘူးသည္ ေကာင္းေသာအေနအထား၊ မီးသတ္ႏုိင္သည့္ အေနအထားတြင္ အျမဲရိွေနရန္ ပံုမွန္စစ္ေဆးေနဘို႔လိုသည္။

မီးသတ္ဘူးတစ္ခုတြင္ ပါ၀င္ေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကုိ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။



ဤေနရာတြင္ မီးသတ္ဘူးတစ္လံုးအား ေကာင္းမြန္ေသာအေျခအေန၌ ရိွေနမေန စစ္ေဆးနည္းကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါ၏။

Ø ဖိအားျပမီတာသည္ အစိမ္းေရာင္ဧရိယာအတြင္း ရိွေနမေန။

Ø မီးသတ္ ခလုတ္သည္ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္လုပ္၊ မလုပ္။ ေကြးညြတ္ေန၊ မေန။

Ø ပင္သည္ ေနရာတက်ရိွေနမေန၊ အျပင္ထြက္ေနမေန။

Ø မီးသတ္ပိုက္ေခါင္းသည္ အမႈန္အမိႈက္မ်ားႏွင့္ ပိတ္ဆို႔ေနမေန။

Ø မီးသတ္ပိုက္သည္ ကြဲေန၊ က်ိဳးေနမေန။

Ø ဆလင္ဒါအိုးသည္ သံေခ်းေတြတက္ေနသလား။ ပိန္ခ်ိဳင္႔ေနသလား။

အကယ္၍ အထက္ပါအေျခအေနတစ္ခုခုကို ေတြ႔ၿပီဆိုပါက မီးသတ္ဘူးကို ဆိုင္ျပန္ပို႔ပါ။ သို႔မဟုတ္ ၀ယ္လာေသာ ဆုိင္သို႔ ဖံုးဆက္ၿပီး သူတို႔ကို (service) ျပန္ျပင္ခိုင္းပါ။ သို႔မဟုတ္ အသစ္ႏွင့္လဲခိုင္းပါ။

မီးသတ္ဘူး စစ္ေဆးျခင္းကို လစဥ္လုပ္ပါ။ လုပ္တိုင္းလည္း ေအာက္ေဖာ္ျပပါ စစ္ေဆးျခင္းမွတ္တမ္းကို ျဖည့္ပါ။
မီးသတ္ဘူး ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းျခင္းကို ႏွစ္စဥ္လုပ္ရပါမည္။ လုပ္ၿပီးတိုင္းလည္း မွတ္တမ္းတင္ထားရပါမည္။


၁၀။ မီးသတ္ဘူးကို ဘယ္လိုသံုးမလဲ

ေစ်းမ်ား၊ ဆုိင္မ်ား၊ ရံုးမ်ား၊ ဟိုတယ္မ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ ဓမၼာရံုမ်ား၊ ရုပ္ရွင္ရံုမ်ား၊ ေက်းရြာ၊ ရပ္ကြက္ရိွ အိမ္မ်ားတြင္ မီးသတ္ဘူး ေဆာင္ထားသင့္ပါသည္။ မီးသတ္ဘူးတစ္လံုးသည္ မည္မွ်မေပးရ။ သုိ႔ေသာ္ သည္မီးသတ္ဘူးတစ္လံုးျဖင့္ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ တန္ေသာ ပစၥည္းဥစၥာ၊ အသက္ေသြးေခြ်းတုိ႔ကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည္။

မီးသတ္ဆိုသူမ်ားလည္း မီးသတ္ဘူးအသံုးျပဳနည္း သင္တန္းမ်ားကို ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ၊ ေစ်း၊ ေက်ာင္းမ်ား၌ ေပးသင့္ပါသည္။ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား ထုတ္ေ၀ကာ ေ၀ငွသင့္ပါသည္။ မီးသတ္ဘူးေဆာင္ထားရန္လည္း တုိက္တြန္းသင့္ပါသည္။

နည္းသိလွ်င္ ဘာမွ မခဲယဥ္းပါ။ သို႔ေသာ္ ဘာလုပ္လုပ္စနစ္တက်ရိွလွ်င္ ထိေရာက္၊ အက်ိဳးရိွမည္။ စနစ္တက် လုပ္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား ေမြးျမဴၾကပါ။

မီးေဟ့ဆိုသည္ႏွင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အစီအစဥ္အတိုင္း လုပ္သြားပါ။

* ေလာင္ေသာမီးႏွင့္ ကိုက္ညီမည့္ မီးသတ္ဘူးကို ဦးစြာေရြးပါ။ (ရန္ကုန္မွာေတာ့ လြယ္မည္မထင္။)

* မိမိသံုးမည့္ မီးသတ္ဘူးသည္ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္လုပ္မည့္ မီးသတ္ဘူးလား အျမန္စစ္ေဆးပါ။

* (အေရးႀကီးဆံုးမွာ မီတာခြက္ႏွင့္ လက္ကိုင္ခလုတ္ျဖစ္၏။)

* မီးေလာင္ေနရာသို႔ မဆင္မျခင္ အတင္းတုိး၀င္မသြားပါႏွင့္။ မိမိျပန္ထြက္လုိ႔ရမည့္ေနရာကို ဦးစြာရွာထားပါ။

* မည္သည့္ အရပ္မွ ေလတိုက္ေနသနည္း ဟု ၾကည့္ၿပီး ေလညာမွေနပါ။ ေလေအာက္မွေနလွ်င္ မိမိထံမီးခိုးမ်ား ဓါတ္ေငြ႔မ်ား ေရာက္လာမည္။

* ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ အေပၚစီးမွ သတ္ပါ။ မီးေအာက္ဖက္မွ မေနပါႏွင့္။ မီးေလာင္ၿပီး ျပဳတ္က်လာေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ မိမိအတြက္ အႏၱရာယ္ရိွသည္။

* ထို႔ေနာက္မွ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အတိုင္း မီးသတ္ဘူးႏွင့္ မီးၿငိမ္းသတ္ပါ။

မီးသတ္ဘူး သံုးရန္ ေဆာင္ပုဒ္မွာ PASS ျဖစ္၏။