ျမန္မာျပည္မွာ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ 2007 ခုႏွစ္ စစ္တင္ဘာ သံဃာ့ ေတာ္လွန္ေရးၾကီး ေပၚေပါက္ခဲ့ျပီး ယခုလို ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္နားနီးလာခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္ တစ္၀ွန္းလံုးမွာ ရွိၾကတဲ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြ အနီးနားမွာ လံုျခံုေရး တင္းၾကပ္စြာခ်ထားတာေတြ သံဃာေတာ္မ်ားကို အနီးကပ္ေစာင္ၾကည့္ေနတာေတြ စစ္အစိုးရ ခ်ဳပ္ကိုင္တဲ့ မီဒီယာေတြကေန တဆင့္ နည္းမ်ိဳးစံု ၀ါဒျဖန္႔ ေရးသား ထုတ္လႊင့္ ေနတာမ်ိဳးေတြကို ဆက္တိုက္ ဆိုသလို လုပ္ေဆာင္ ေနပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဘာသာေရးအရ တူသူ ၊ မတူ ကြဲျပားသူေတြ မ်ားၾကား အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ ပ်က္ျပားေအာင္၊ အဓိကရုဏ္း ပံုစံမ်ိဳး ေပါက္ေပါက္ လာေအာင္ ရည္ရြယ္ျပီး ျပည္သူေတြအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ နားလည္မႈလြဲမွာေအာင္ အေတြးအျမင္ေတြ ရႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ဖန္တီး ေနတာမ်ိဳး ေတြကိုလည္း ၾကားသိ ေတြ႕ျမင္ ေနၾကရပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ မ်ားမၾကာေသးမီွ ကာလမ်ား အတြင္းကပဲ ရန္ကုန္နဲ႔ အျခားျမိဳ႕ၾကီးမ်ားမွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာတို႔ အၾကား မတူကြဲျပားတဲ့ အယူ၀ါဒ မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ တစ္ခု အျဖစ္ ပံုေဖာ္ျပီး ပံုႏွိပ္ထားတဲ့ စာရြက္ စာတမ္းမ်ားကို ျပည္သူေတြ အၾကား သတိေပးတဲ့ ပံုစံ အေနနဲ႔ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၾကတယ္လို႔သိရပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဘာသာေရးအရ တူသူ ၊ မတူ ကြဲျပားသူေတြ မ်ားၾကား အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ ပ်က္ျပားေအာင္၊ အဓိကရုဏ္း ပံုစံမ်ိဳး ေပါက္ေပါက္ လာေအာင္ ရည္ရြယ္ျပီး ျပည္သူေတြအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ နားလည္မႈလြဲမွာေအာင္ အေတြးအျမင္ေတြ ရႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ဖန္တီး ေနတာမ်ိဳး ေတြကိုလည္း ၾကားသိ ေတြ႕ျမင္ ေနၾကရပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ မ်ားမၾကာေသးမီွ ကာလမ်ား အတြင္းကပဲ ရန္ကုန္နဲ႔ အျခားျမိဳ႕ၾကီးမ်ားမွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာတို႔ အၾကား မတူကြဲျပားတဲ့ အယူ၀ါဒ မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ တစ္ခု အျဖစ္ ပံုေဖာ္ျပီး ပံုႏွိပ္ထားတဲ့ စာရြက္ စာတမ္းမ်ားကို ျပည္သူေတြ အၾကား သတိေပးတဲ့ ပံုစံ အေနနဲ႔ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၾကတယ္လို႔သိရပါတယ္။
၄င္းပုံႏွိပ္ စာေတြ အထဲမွာပဲ ဗုဒၶစာေပေတြကို ေရးသားတဲ့ ေနရာမွာ ထင္ရွားၾကတဲ့ ဆရာ ပါရဂူ ၊ ဆရာ ေအးေမာင္၊ ခ်စ္ႏိုင္၊ အရွင္ ေသာမဗုဒၶိ၊ ယခင္ ရုပ္ရွင္ မင္းသားေဟာင္း ေက်ာ္ဟိန္း တို႔လို ပုဂၢိဳလ္ေတြ ကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အခ်င္းခ်င္းအၾကား အျမင္ သေဘာထားေတြ ရႈပ္ေထြးေအာင္ ေသြးထုိး လႈံ႕ေဆာ္ ေပးေနၾကသူမ်ား အျဖစ္ စြပ္စြဲထားတာ ေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဆိုပါ ပံုႏွိပ္စာရြက္မ်ားရဲ့ အဓိက ျပစ္မွတ္တစ္ခုအေနနဲ႔ကေတာ့ ယခင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ အရွင္ဉာဏ အေၾကာင္းေတြကို ေဖာ္ျပထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အရွင္ဉာဏဟာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာမွ ဆန္႔က်င္ဖက္ ျဖစ္တဲ့ အေတြးေခၚေတြကို ရႈျမင္ ၾကံဆသူ အျဖစ္ လူသိမ်ားပါတယ္။ သူဟာ 1980 ခုႏွစ္ကတည္းကစျပီး သူအဆို ပစၥဳပၸႏၷ မ်က္ေမွာက္ ၀ါဒကို ေထာက္ခံေျပာဆိုလာခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အျခားသံဃာေတာ္နဲ႔မတူပဲ တမူ ထူးျခား ေစတဲ့ အသြင္တစ္ခု ကေတာ့ မိုးျပာေရာင္လို႔ ေခၚတဲ့ အျပာေရာင္ သကၤန္းကို ၀တ္ရံုေလ့ ရွိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အရွင္ဉာဏဟာ 1983 ခုႏွစ္မွာ တစ္ၾကိမ္ ဗုဒၶဘာသာကို အမ်ား အၾကည္ညို ပ်က္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ ပထမအၾကိမ္ အျဖစ္ ေထာင္ဒဏ္ သံုးႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ခ်မွတ္ ခံခဲရျပီးေတာ့ ဒုတိယအၾကိမ္ အျဖစ္ 1991 ခုႏွစ္မွာ ေနာက္ထပ္ တစ္ၾကိမ္ ေထာင္ဒဏ္ ဆယ္ႏွစ္က်ခံခဲ့ရဖူးသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ 1998 ခုႏွစ္မွာေတာ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္က လြတ္ေျမာက္ လာခဲ့ပါတယ္။
ယခုလို စာရြက္စာတန္း ျဖန္႔ေ၀မႈ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဒီကိစၥရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ စစ္တပ္လံုျခံဳေရး ႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက ေသာ္လည္းေကာင္း ဒါမွမဟုတ္ စစ္အစိုးရက ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ေပးထားတဲ့ ၾကံဖြတ္တို႔လို စြမ္းအားရွင္ တို႔လို အဖြဲ႕စည္းမ်ိဳးက ေသာ္လည္းေကာင္း ရဟန္း သံဃာေတာ္ေတြ အခ်င္းခ်င္း မညီညီညြတ္ေအာင္ စိတ္၀မ္းကြဲေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ျပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ အမ်ားျပည္သူေတြက ယံုၾကည္ ထားၾကေၾကာင္းကို ရန္ကုန္ရွိ ဂ်ာနယ္လစ္ ေလာကသားေတြက ေျပာဆို ေနၾကပါတယ္။
အရွင္ဉာဏဟာ 1983 ခုႏွစ္မွာ တစ္ၾကိမ္ ဗုဒၶဘာသာကို အမ်ား အၾကည္ညို ပ်က္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ ပထမအၾကိမ္ အျဖစ္ ေထာင္ဒဏ္ သံုးႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ခ်မွတ္ ခံခဲရျပီးေတာ့ ဒုတိယအၾကိမ္ အျဖစ္ 1991 ခုႏွစ္မွာ ေနာက္ထပ္ တစ္ၾကိမ္ ေထာင္ဒဏ္ ဆယ္ႏွစ္က်ခံခဲ့ရဖူးသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ 1998 ခုႏွစ္မွာေတာ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္က လြတ္ေျမာက္ လာခဲ့ပါတယ္။
ယခုလို စာရြက္စာတန္း ျဖန္႔ေ၀မႈ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဒီကိစၥရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ စစ္တပ္လံုျခံဳေရး ႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက ေသာ္လည္းေကာင္း ဒါမွမဟုတ္ စစ္အစိုးရက ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ေပးထားတဲ့ ၾကံဖြတ္တို႔လို စြမ္းအားရွင္ တို႔လို အဖြဲ႕စည္းမ်ိဳးက ေသာ္လည္းေကာင္း ရဟန္း သံဃာေတာ္ေတြ အခ်င္းခ်င္း မညီညီညြတ္ေအာင္ စိတ္၀မ္းကြဲေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ျပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ အမ်ားျပည္သူေတြက ယံုၾကည္ ထားၾကေၾကာင္းကို ရန္ကုန္ရွိ ဂ်ာနယ္လစ္ ေလာကသားေတြက ေျပာဆို ေနၾကပါတယ္။