ၾသစီတရား႐ံုးခ်ဳပ္မွေန၍ ဒုကၡသည္မ်ားကို မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္မပို႔ေဆာင္ရန္ ဆံုးျဖတ္စီရင္လိုက္ျခင္းသည္ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္တို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆင္းရဲေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ား ၾသစီႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ေရလမ္းမွ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္လာျခင္းကို တားဆီးေနသည့္ အစိုးရ၏အစီအစဥ္မ်ားကို ျပင္းထန္စြာ ထိုးႏွက္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ၾသစီမွ ဒုကၡသည္ ၈၀၀ ႏွင့္ မေလးရွားမွ ဒုကၡသည္ ၄၀၀၀ တို႔ကို လဲလွယ္ေနရာခ်ထားေရး ႏွစ္ဖက္အစိုးရတို႔၏အစီအစဥ္ကို တားဆီးလိုက္ေသာ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို တရား႐ံုးခ်ဳပ္မွ ေျခာက္မဲတမဲျဖင့္ အႏိုင္ရအတည္ျပဳလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မည္သည့္အေၾကာင္းမ်ိဳးႏွင့္မွ် ျပန္လည္ျပဳျပင္ အယူခံ၀င္ႏိုင္ခြင့္ မရွိေတာ့ေပ။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က ဒုကၡသည္ ၆၂၀၀ ေရာက္ရွိခိုလံႈခဲ့ေသာ ၾသစီႏိုင္ငံသည္ ဒုကၡသည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈသူမ်ား၏ ဘ၀သစ္စတင္ရန္ စိတ္းကူးယဥ္အိပ္မက္စရာေကာင္းေသာ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကာလၾကာရွည္စြာ ဆြဲေဆာင္မႈရွိခဲ့သည္။ အမ်ားစုမွာ အာဖဂန္နစၥတန္၊ သိရိလကၤာ၊ အီရန္၊ အီရတ္ႏိုင္ငံတို႔မွ ျဖစ္ၾကျပီး မေလးရွားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႔သည္ ဒုကၡသည္တို႔အတြက္ ၾသစီသို႔ ေလွႏွင့္ထြက္ခြာႏိုင္ရန္ ၾကားခံႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ၾသစီမွ ဒုကၡသည္ ၈၀၀ ႏွင့္ မေလးရွားမွ ဒုကၡသည္ ၄၀၀၀ တို႔ကို လဲလွယ္ေနရာခ်ထားေရး ႏွစ္ဖက္အစိုးရတို႔၏အစီအစဥ္ကို တားဆီးလိုက္ေသာ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို တရား႐ံုးခ်ဳပ္မွ ေျခာက္မဲတမဲျဖင့္ အႏိုင္ရအတည္ျပဳလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မည္သည့္အေၾကာင္းမ်ိဳးႏွင့္မွ် ျပန္လည္ျပဳျပင္ အယူခံ၀င္ႏိုင္ခြင့္ မရွိေတာ့ေပ။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က ဒုကၡသည္ ၆၂၀၀ ေရာက္ရွိခိုလံႈခဲ့ေသာ ၾသစီႏိုင္ငံသည္ ဒုကၡသည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈသူမ်ား၏ ဘ၀သစ္စတင္ရန္ စိတ္းကူးယဥ္အိပ္မက္စရာေကာင္းေသာ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကာလၾကာရွည္စြာ ဆြဲေဆာင္မႈရွိခဲ့သည္။ အမ်ားစုမွာ အာဖဂန္နစၥတန္၊ သိရိလကၤာ၊ အီရန္၊ အီရတ္ႏိုင္ငံတို႔မွ ျဖစ္ၾကျပီး မေလးရွားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႔သည္ ဒုကၡသည္တို႔အတြက္ ၾသစီသို႔ ေလွႏွင့္ထြက္ခြာႏိုင္ရန္ ၾကားခံႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ဒုကၡသည္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရန္အတြက္ ျပည္တြင္းႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳ ယံုၾကည္မႈ မရွိေသာ္လည္း မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ဒုကၡသည္မ်ား အေျခခ်ရန္ တတိယႏိုင္ငံအျဖစ္ ၾသစီႏိုင္ငံမွ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေၾကျငာႏိုင္သည့္အၾကာင္းကို ၾသစီတရား႐ံုးတြင္ အစိုးရေရွ႕ေနမ်ားက ျပင္းျပင္ထန္ထန္ ခုခံေခ်ပေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ၏ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံသေဘာတူညီခ်က္ (၁၉၅၁) စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္မထိုးထားေၾကာင္းႏွင့္ မေလးရွားႏ၏ျပည္တြင္း ဥပေဒအရလည္း ဒုကၡသည္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို ကာကြယ္အသိအမွတ္ျပဳရန္ မပါရွိေၾကာင္းကို တရား႐ံုး၏ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဒုကၡသည္မ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္သည့္ မည္သို႔ေသာ တတိယႏိုင္ငံမဆို ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ခိုလံႈသူမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ ျပည္တြင္းဥပေဒႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အတည္ျပဳေထာက္ခံမႈ ရွိရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ စံုစမ္းေဆာင္ရြက္ေနဆဲျဖစ္သည့္ ခိုလံႈသူမ်ားကို ၾသစီႏိုင္ငံမွ ဖယ္ရွားပစ္ရန္အတြက္ ၾသစီလ၀က၀န္ၾကီး ခရစ္ဘို၀င္ (Cris Bowen) ၌ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမရွိေၾကာင္းကိုလည္း တရား႐ံုးမွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၾသစီအစိုးရအေနႏွင့္ ယခုထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ ဥပေဒကို ခ်က္ျခင္း မွတ္ခ်က္ခ် တုန္႔ျပန္မႈ မရွိခဲ့ေပ။ တရား႐ံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ လြန္စြာ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေၾကာင္း လ၀က၀န္ၾကီး ခရစ္ဘို၀င္က တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕ Amnesty international မွ ထိုတရား႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၾကိဳဆိုလိုက္ျပီး လူအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ၾကီးမားေသာ ေအာင္ျမင္မႈမွတ္တိုင္တခုအျဖစ္ မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္သည္။
ၾသစီအစိုးရပိုင္ ခရစၡမတ္ကၽြန္းမွေန၍ မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခံရမည့္ ဒုကၡသည္ ၁၆-ေယာက္အသုတ္မွစတင္ကာ ယင္းအမႈသည္ ၾသစီတရား႐ံုးသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ၾသစီအစိုးရသည္ မေလးရွားသို႔ ပထမဆံုးျပန္ပို႔မည့္ ဒုကၡသည္တို႔ကို ဗြီဒီယိုရိုက္၍ youtube နွင့္ facebook ဆိုဒ္မ်ားတြင္တင္ရန္ စီစဥ္ထားခဲ့သည္။
ဒုကၡသည္မ်ားဖက္မွ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေသာ ေရွ႕ေန ေဒးဗစ္မန္း က ဤအမႈကို အလွ်င္အျမန္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ၾသစီအစိုးရသို႔ အဆိုျပဳခဲ့သည္။ “မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ခံရမည္ကို လြန္စြာေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေသာ က်ေနာ့္အမႈသည္ေတြအတြက္ တရား႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး က်ေနာ္အလြန္ေက်နပ္မိပါတယ္” ဟု သူကေျပာၾကားခဲ့သည္။
အျပည့္အစံုကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ဖတ္ရန္
မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ၏ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံသေဘာတူညီခ်က္ (၁၉၅၁) စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္မထိုးထားေၾကာင္းႏွင့္ မေလးရွားႏ၏ျပည္တြင္း ဥပေဒအရလည္း ဒုကၡသည္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို ကာကြယ္အသိအမွတ္ျပဳရန္ မပါရွိေၾကာင္းကို တရား႐ံုး၏ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဒုကၡသည္မ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္သည့္ မည္သို႔ေသာ တတိယႏိုင္ငံမဆို ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ခိုလံႈသူမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ ျပည္တြင္းဥပေဒႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အတည္ျပဳေထာက္ခံမႈ ရွိရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္ စံုစမ္းေဆာင္ရြက္ေနဆဲျဖစ္သည့္ ခိုလံႈသူမ်ားကို ၾသစီႏိုင္ငံမွ ဖယ္ရွားပစ္ရန္အတြက္ ၾသစီလ၀က၀န္ၾကီး ခရစ္ဘို၀င္ (Cris Bowen) ၌ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမရွိေၾကာင္းကိုလည္း တရား႐ံုးမွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၾသစီအစိုးရအေနႏွင့္ ယခုထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ ဥပေဒကို ခ်က္ျခင္း မွတ္ခ်က္ခ် တုန္႔ျပန္မႈ မရွိခဲ့ေပ။ တရား႐ံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ လြန္စြာ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေၾကာင္း လ၀က၀န္ၾကီး ခရစ္ဘို၀င္က တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕ Amnesty international မွ ထိုတရား႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၾကိဳဆိုလိုက္ျပီး လူအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ၾကီးမားေသာ ေအာင္ျမင္မႈမွတ္တိုင္တခုအျဖစ္ မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္သည္။
ၾသစီအစိုးရပိုင္ ခရစၡမတ္ကၽြန္းမွေန၍ မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခံရမည့္ ဒုကၡသည္ ၁၆-ေယာက္အသုတ္မွစတင္ကာ ယင္းအမႈသည္ ၾသစီတရား႐ံုးသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ၾသစီအစိုးရသည္ မေလးရွားသို႔ ပထမဆံုးျပန္ပို႔မည့္ ဒုကၡသည္တို႔ကို ဗြီဒီယိုရိုက္၍ youtube နွင့္ facebook ဆိုဒ္မ်ားတြင္တင္ရန္ စီစဥ္ထားခဲ့သည္။
ဒုကၡသည္မ်ားဖက္မွ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ေသာ ေရွ႕ေန ေဒးဗစ္မန္း က ဤအမႈကို အလွ်င္အျမန္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ၾသစီအစိုးရသို႔ အဆိုျပဳခဲ့သည္။ “မေလးရွားႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ခံရမည္ကို လြန္စြာေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေသာ က်ေနာ့္အမႈသည္ေတြအတြက္ တရား႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး က်ေနာ္အလြန္ေက်နပ္မိပါတယ္” ဟု သူကေျပာၾကားခဲ့သည္။
အျပည့္အစံုကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ဖတ္ရန္
Tags
သတင္း