ေမာင္ထိန္လင္း ႏွင့္ ၁၃-ဂဏန္း

သခင္ေအာင္ဆန္း မိန္႔ခြန္းေၿပာေနစဥ္ - ၁၉၄၇

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳဳပၸတၱိ တပုိင္းတစ

(ဗုိ္လ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တုိင္ အဂၤလိပ္လုိ ေရးသည့္ အတၳဳပၸတၱိ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုတိယ ဗုိ္လ္မႈးၾကီး ဘုိ က ဘာသာျပန္ဆုိ ေပးျပီး ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳမွ ျပင္ဆင္သည္ ဟုမွတ္သားရပါသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကုိယ္တုိင္ သေဘာတူ လက္ခံသည္။ “ကဗ်ာဆန္လိုက္တာ”ဟု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ မွ ဘာသာျပန္သူ ဗုိလ္မႈးၾကီးဘုိ အား မွတ္ခ်က္ခ် ေျပာခဲ့သည္ ဟု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳဳပၸတၱိ စာအုပ္မွ ဖတ္ရႈရပါသည္။ ေနရာယူ စာရွည္လြန္းသျဖင့္ စာဖတ္သူတုိ႔ အဆင္ေျပရန္ စာသားတခ်ိဳ႕ကုိ ခ်န္လွပ္ထားသည္မွ အပ မူရင္းအတုိင္း ျပန္လည္ ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။)

-ေမာင္လူေအး-

ထုိေန႔နံနက္ကား ေဆာင္းအကူး ေလရူးမွဳံၾကြ တေပါင္းလတည္းဟူေသာ ဗမာ့ျပကၡဒိန္ အရ ေနာက္ဆုံးလ၏ ဆန္းစ တရက္ေန႔ နံနက္ ေစာေစာအာရုဏ္တက္ အခ်ိန္ပင္ျဖစ္၏။

ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းအနီး အေရွ႕အေနာက္ေျပး၍ အိမ္တတန္းႏွင့္ ေဘးတဘက္တခ်က္ ကုကၠိဳပင္မ်ား စီတန္း ေပါက္ေရာက္ေနေသာ လမ္းတလမ္း ျခားလ်က္ကား၊ တရြာလုံးအနက္ အက်ယ္၀န္းဆုံး ဟုဆုိအပ္ေသာ ျခံၾကီး တျခံရွိ၏။ ထုိျခံၾကီး၏ ပတ္လည္ေလးမ်က္ႏွာကုိ လမ္းၾကီးေလးသြယ္ တုိ႔က ညာဘယ္ေရွ႕ေနာက္ ၀န္းရံကာဆီး လ်က္ ရွိေန၏။ ေရွးအခါက ဤျခံၾကီးသည္ ဤေျမဤလမ္း မ်ားအျပင္ သည္ထက္ပင္ပုိ၍ က်ယ္၀န္းသည္ ဟု ဆုိၾက၏။ ဤမွ် ၾကီးမားက်ယ္၀န္းလွေသာ နယ္အတြင္းတြင္ အကုိင္းအလက္ေ၀ဆာလွေသာ မန္က်ည္းပင္ၾကီး ႏွစ္ပင္သည္ အေရွ႕ဘက္တပင္၊ အေနာက္ဘက္တပင္၊ အေပါက္ေစာင့္မ်ား အသြင္ မတ္မတ္မားမား ေပါက္ေရာက္လ်က္ တဘက္တခ်က္တြင္ မ်ဥ္းျပိဳင္ေျပးလ်က္ ရွိေသာ လမ္းမ်ားကုိ ပင္ရိပ္မုိး၍ ေနေလ၏။ ျပာရီညိဳေမွာင္ လေရာင္မဲ့ေသာ ေကာင္းကင္တြင္ ထင္ေပၚျပီးလွ်င္၊ ရြာတရြာလုံးတြင္ ေရွးအဆန္ဆုံး အၾကီးဆုံး ျဖစ္ေသာ အေဆာက္အဦးၾကီး တခုကုိ ထုိသစ္ပင္ၾကီး ႏွစ္ပင္သည္ မ်က္ႏွာမူလ်က္ ရွိေလ၏။ ဤၾကီးမားေသာ အေဆာက္အဦၾကီး ၏ အိမ္တုိင္မ်ားမွာ အႏွစ္ႏွစ္၊ အလလ ဖုိ႔တက္ေနေသာ ဖုံထုၾကီးျဖင့္ပိ၍ ေျမေအာက္သုိ႔ ျမဳပ္လ်က္ရွိေလျပီ။ ျမိဳ႕စားရြာစား တုိ႔ေကာင္းစားၾကသည့္မေ၀းေသးေသာ ေရွးေခတ္၏ လက္ငုတ္ျဖစ္ေသာ ဤခန္းနား ၾကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အဦး ကုိျမင္ရသူ ဟူသမွ် သည္ ထုိအိမ္ၾကီး၏ မူလပုိင္ရွင္၏ အေျခအေန၊ အတန္းအစား ျမင့္ပုံ၊ ၾကြယ္၀ ခ်မ္းသာပုံ ကုိေတြးခ်င့္ႏုိင္ေပမည္။ ယခုအခါမူကား ထုိၾကီးက်ယ္ ေသာ အေဆာက္အဦးၾကီး ၏ ေနာက္ေဖးေဆာင္ အခန္းတခန္း မွ မွိတ္တုတ္မွိတ္တုတ္ျဖင့္ ေတာက္ေနေသာ ေရနံေခ်း မီးခြက္ကေလး မွ မီးေရာင္ျခည္ တန္းကေလးသည္၊ အျပင္သုိ႔ ထရံၾကားမွ ထုိးထြက္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ျမင္ ရေပမည္။ သုိ႔ေတြ႔ျမင္ရျခင္းမွာ ထုိမွ် အခ်ိန္မေတာ္သည့္ ညအခါ ၌ အိမ္တြင္းရွိ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ အားလုံးပင္ ခါတုိင္းႏွင့္မတူ အမူူထူးျခားလ်က္ အလုပ္မ်ား ေနၾကသည့္ အျခင္းအရာ ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ရံဖန္ရံခါ အိမ္တြင္းမွ မိန္းမတေယာက္၏ ညည္းသံကုိ ၾကားရမည္ ျဖစ္၏။

အခ်ိန္ကား စကၠန္႔မွ မိနစ္၊ မိနစ္မွ နာရီ စသည္ျဖင့္ ကုန္လြန္ခဲ့ေလျပီ။ ေနာက္ဆုံး၌ ကေလးတေယာက္၏ ညံစာစာ ငုိသံမ်ားသည္၊ ထုိအခ်ိန္ အထိဆိတ္ျငိမ္စြာ အိပ္ေမာက်လ်က္ ရွိေနေသာ အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားဆီသုိ႔ ပဲ့တင္ရုိက္သြားေလ၏။ ထုိႏွစ္ကား ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၂ရ၆ ခုႏွစ္ျဖစ္၏။ အဂၤလိပ္ သကၠရာဇ္ ႏွင့္တြက္မည္ ဆုိလွ်င္ ၁၉၁၅ ခုျဖစ္၏။ ပုိျပီးေသခ်ာ ေစလုိလွ်င္ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၃ ရက္ ေန႔ပင္ျဖစ္၏။ ေ၀းေျမနယ္ျခား တုိင္းတပါး ဥေရာပ၏ ဆီးႏွင္းျဖိဳက္ျဖိဳက္ ေရခဲျပင္တုိ႔ ဖုံးအုပ္လႊမ္းတင္လ်က္ ရွိေသာ လြင္ျပင္ တလင္းတုိ႔၌ ကား၊ လူလူခ်င္း သတ္ျဖတ္ေနၾကသည့္ တုိက္ပြဲခုိက္ပြဲမ်ား၏ တုိက္သံခုိက္သံ ပစ္ခတ္သံျဖင့္ တုန္ဟီးလ်က္ ရွိ၏။ သုိ႔ေသာ္ ဤ ဌာန ဤေဒသတြင္ ကား၊ ေဘးဘယာရန္မခဘဲ၊ ျငိမ္းခ်မ္းဧျမ သကဲ့သုိ႔ရွိ၏။ “ျငိမ္းခ်မ္းဧျမ သည္ ဆုိျခင္းမွာ အဟုတ္ေလာ။ ထုိစဥ္အခါက ေကာင္းကင္တြင္ သြားေနေသာ နကၡတ္တာရာ ျဂိဳလ္ေနျဂိဳလ္ထား တုိ႔သည္ ယခုပင္ ဘြားျမင္ေသာ ကေလးသူငယ္အား၊ ဧျခိမ္းခ်မ္းသာျခင္း ကုိအကယ္ေပးမည္ ဟု အေဟာထုတ္ႏုိင္ရန္ ညႊန္ျပၾကပါ၏ေလာ” ကြ်ႏ္ုပ္တုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ၾကစုိ႔။

“ေမာင္ရင္ ဖာေရ... ေယာက်ၤားကေလးေတာ့ .... နကၡတ္ ၾကည့္ျပီး အခ်ိန္တြက္လုိက္စမ္းပါ” ဟုခုိင္းေသာ အသံတသံသည္ အိမ္ခန္းတြင္းမွ ထြက္ေပၚလာေလသည္။ ထုိအသံမွာ ဧကန္မုခ် ရြာကလက္သည္ အေဒၚၾကီး၏ အသံႏွင့္တူ၏။ အျပင္၌ ေစာင့္ေနေသာ ကုိရင္ဖာ သည္ ကျပာကရာထတဲ့၍ ေကာင္းကင္သုိ႔ ပတ္ခ်ာလွည့္ ေမာ့ၾကည့္ေတာ့ကာ ထြန္းေတာက္ေနေသာ နကၡတ္တာရာ တုိ႔၏ အေနအထားကုိ မွတ္သားလ်က္ အနီးဆုံး အခ်ိန္ကုိ တြက္ခ်က္ေလေတာ့ သည္။ သုိ႔ျဖင့္ ကုိရင္ဖာ သည္ သူ၏ သား ေမြးေန႔၊ေမြးရက္ အခ်ိန္နာရီ တုိ႔ကုိ ေပရြက္တရြက္ တြင္ ကညစ္ႏွင့္ ေရးသား၍ မွတ္သားလုိက္ေလ၏။ ထုိအေတာအတြင္း တဘက္ခန္းမွ အဘုိးျဖစ္သူသည္၊ ကေလး ၏ ငုိသံမ်ားေၾကာင့္ အိပ္ရာမွ လန္႔ႏုိးျပီးေသာ္၊ လက္သည္ အေဒၚၾကီး ၏ ေျပာသံၾကားသည့္ အတုိင္း ၎၏ အိပ္ရာထဲမွ တဦးတေယာက္ ကုိမွ် တုိက္ရုိက္ ရည္ရြယ္ျခင္း မရွိေသာ အေမးမ်ိဳးျဖင့္ “ေအး-ေအး- ဒီကေန႔ဘာလဲေဟ့.၊စေနေန႔ မဟုတ္လား” ဟုေအာ္၍ ေမးလုိက္ေလ၏။ အဘုိးျဖစ္သူ ေမးလုိက္သည့္ အခါ၊ သမီး မီးေနသယ္ ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ရင္း သမီးအခန္းတြင္းမွာ ရွိေနသည့္ အဖြားျဖစ္သူက စေနေန႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပလုိက္ေလ၏။ အဘုိးျဖစ္သူမွာ တခဏမွ် ျငိမ္သက္လ်က္ ရွိေန၏။ ၎သည္ တခုခု ကုိ စိတ္တြက္ တြက္လ်က္ ရွိ၏။ တြက္ျပီးေသာ အခါ “ေကာင္းတယ္ေဟ့၊ စေနကလည္း စေနသား၊ ရာဇာကလဲ ရာဇာ့ဘြား၊ ဘယ္ေလာက္ထက္ျပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းမဲ့ ကေလးလဲေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး” ဟုေျပာေလ၏။

ဤေမြးစ ကေလးကား ဦးဖာ-ေဒၚစု တုိ႔၏ ေနာက္ဆုံးဘြားသည့္ သားေထြးကြ်န္ေတာ္ ပင္တည္း။

မိခင္ ေဒၚစု၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ႏွင့္ မိသားစု အမွတ္တရ

ကုိင္ရုိ ေရးသားေသာ “ဂဏန္းေဟာက်မ္း” တြင္မူ ကြ်န္ေတာ္၏ ေမြးဂဏန္းလဲ ျဖစ္သည့္ (၁၃) အေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေအာက္ပါအတုိင္း ေရးသားေဟာၾကားထား၏။

လူတုိင္း လုိလုိပင္ ဂဏန္း ၁၃ ကုိ အထူးတလည္ ေၾကာက္ရြံ ႔ၾကေလသည္။ အမွန္စင္စစ္ ကုိ သာ သိျမင္လွ်င္မူ၊ ဂဏန္း ၁၃ သည္ သူတုိ႔ထင္သေလာက္ နိမိတ္မေကာင္း သည္႔ ဂဏန္း မဟုတ္ေခ်။ ဂဏန္း ၁၃ ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ အရုပ္ကား ကုိ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖုံဖုံ ေရးၾကဆြဲၾက ေသာ္လည္း၊ အျမဲတေစ သေဘာတခု ထဲပင္ ေဆာင္ေလသည္။ ထုိပုံတြင္ လယ္ထဲ၌ အရုိးစု တခုသည္ ေကာက္ရိပ္လ်က္ ၎၏ လက္ႏွင့္ေျခမ်ားသည္ အသစ္ေပါက္ေသာ ျမက္ေတာ ထဲမွ ထုိးေထာင္ ေန၏။ သရဖူေဆာင္းထားသည့္ ေယာကၤ်ား ဦးေခါင္းတလုံးမွာ တဇဥ္ဖ်ား၌ က်လ်က္၊ မိန္းမ ဦးေခါင္း တလုံးသည္ ဆံပင္ကုိ ေခါင္းအလယ္တည့္တည့္မွခြဲကာ ဖါးလ်ားခ်ျပီး ေနာက္ပုိင္းနားတြင္ ေပၚထြက္ေနသည္။

ဤမွ် ထူးဆန္းေထြလာ အတိတ္ျပ၊ နိမိတ္ျပ အဓိပၸါယ္ နက္နဲလွေသာ အရုပ္ကား၏ အမွန္သေဘာကုိ လွန္ေလွာ၍ သိရွိနားလည္ရန္၊ ဂဏန္း ၁၃ မွ ၁ ႏွင့္ ၃ ကုိ ေပါင္းရေသာ ၄-ဂဏန္း တခုတည္း ၏ အဓိပၸါယ္ ကုိ ျပန္ေျပာင္းစီစစ္ ရေပမည္။

၄ ဂဏန္း တလုံးတည္းသည္ သူကုိယ္တုိင္ကပင္ ထူးဆန္းေသာ ဂဏန္းတလုံး ျဖစ္ သည္။ ဤဂဏန္း စီးနင္းျခင္းခံရေသာ လူမ်ားသည္၊ အထင္လြဲ၊ အျမင္လြဲ ခံရတတ္၏။ အေဖၚမပါ ကုိယ္ထည္းသာ ေနရတတ္၏။ မိမိတုိ႔အား အျမဲတေစ တိတ္တဆိတ္ ၾကိပ္၍ ၾကံစည္ေသာ ရန္သူမ်ား ႏွင့္ အတုိက္အခံ ျပဳရတတ္၏။ ရပ္ရြာကိစၥ၊ အစုိးရကိစၥ တုိ႔တြင္ ထုံးတမ္း စဥ္လာကုိ မွတ္၍ ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္တတ္ၾကသည္။ ၄-ဂဏန္း စီးနင္းထားသူ တုိ႔သည္ အမ်ိဳးစုံေသာ လူမႈကိစၥျပသနာမ်ား၊ ေခတ္ေျပာင္းျပဳျပင္ေရးကိစၥမ်ား ကုိေဆာင္ၾကဥ္းရန္ ၀ါသနာပါၾကသည္။ သူတုိ႔သည္ အထက္အာဏာပုိင္ မ်ားကို ပုန္ကန္ျခားနား၍ သမတႏုိင္ငံသစ္ကုိ၎၊ ထီးသစ္၊နန္းသစ္မ်ား ကုိ၎ တည္ေထာင္စုိက္ယူ တတ္ေလသည္။

၁၃ ဂဏန္းသည္ ဤအထက္တန္းက်ေသာ ဂုဏ္ပုဒ္တုိ႔ႏွင့္ အားလုံးျပည့္စုံသည္သာ မက၊ ပုိ၍ပင္ နက္နဲ ထက္ျမက္ေသး၏။ အထက္ပါ ကုိင္ရုိ၏ ေဟာစာတမ္းသည္၊ ကြ်န္ေတာ့အတြက္မူ ယခုထိ တစိတ္တေဒသ မွန္သင့္ သေလာက္မွန္ခဲ့ေခ်ျပီ။ (တုိင္းျပည္ႏွင့္ျပည္သားမ်ား အတြက္ အသက္ေပးလွဴသြားေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ၏ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၃ ေမြးေန႔အား ေအာင္းေမ့သတိရရင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္အား ထာ၀စဥ္ ဦးညြတ္အေလးျပဳလ်က္....ျပန္လည္ေဖာ္ျပသူ)

-ေမာင္လူေအး-